Theo Công văn số 241/BXD-QLN (ký ngày 10/2/2010), UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm chỉ đạo kiểm tra, thống kê việc sử dụng căn hộ làm cơ sở sản xuất, kinh doanh, văn phòng tại các nhà chung cư (kể cả nhà nhiều tầng có mục đích sử dụng hỗn hợp, trong đó có căn hộ) trên địa bàn, từ đó đề xuất lộ trình, phương án giải quyết phù hợp và báo cáo về Bộ Xây dựng trước ngày 30/3/2010.

Bình luận về yêu cầu rà soát việc sử dụng chung cư làm văn phòng tại các thành phố lớn, Luật sư Trần Đình Triển (Văn phòng Luật Vì Dân, Hà Nội) cho rằng, chấn chỉnh việc sử dụng nhà chung cư làm văn phòng và cơ sở kinh doanh là cần thiết. Tuy nhiên, không thể cấm doanh nghiệp sử dụng chung cư làm văn phòng, nếu không phải là những ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Nếu doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định của Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp... trong việc đăng ký kinh doanh, đăng ký văn phòng thì không dễ gì đuổi họ đi chỗ khác.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, nguyên nhân dẫn đến việc phải rà soát tình hình sử dụng chung cư làm văn phòng là do những tồn tại trong quản lý sử dụng nhà chung cư trong thời gian qua. Việc sử dụng căn hộ nhà chung cư làm cơ sở sản xuất, kinh doanh, văn phòng đang ảnh hưởng đến sinh hoạt cộng đồng dân cư trong nhà chung cư.

Ông Nam cho biết thêm, theo Luật Nhà ở, nhà chung cư có mục đích để ở, nên việc sử dụng làm cơ sở sản xuất, kinh doanh, làm văn phòng như đang diễn ra ở một số khu chung cư hiện nay là sai luật. Trên thực tế, việc sử dụng nhà chung cư cho những mục đích không phải để ở đã bộc lộ nhiều bất cập, như làm cơ sở hạ tầng bị quá tải và xuống cấp nhanh chóng, ảnh hưởng đến môi trường sống của những người dân trong khu nhà... Tuy nhiên, ông Nam cũng thừa nhận: "Để tình trạng này xảy ra là lỗi của cơ quan quản lý nhà nước vì đã buông lỏng, không quản lý chặt ngay từ đầu".

Cũng theo ông Nam, đây mới chỉ là đề nghị của Bộ Xây dựng đối với chính quyền các địa phương. Sau khi có báo cáo cụ thể, Bộ sẽ tiến hành tổng hợp, phân loại và đưa ra hướng xử lý với từng trường hợp để hạn chế ảnh hưởng đến tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

"Chúng ta sẽ từng bước chấn chỉnh tình trạng sử dụng chung cư làm văn phòng, nhưng sẽ có lộ trình và nghiên cứu cụ thể, chứ không phải lập tức siết chặt ngay, nên các doanh nghiệp không phải lo ngại. Đối với nhà nhiều tầng có mục đích sử dụng hỗn hợp mà có thể tách riêng các văn phòng với khu ở, thì cần bố trí và quản lý các văn phòng này như đối với công trình kinh doanh, dịch vụ. Trường hợp sử dụng căn hộ làm cơ sở sản xuất, kinh doanh, bán hàng hoặc làm kho tàng, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt của cộng đồng dân cư trong nhà chung cư, thì phải có biện pháp chấn chỉnh kịp thời", ông Nam nói.

Là một trong các địa phương nằm trong diện phải rà soát việc sử dụng chung cư làm văn phòng, Hà Nội có đến hàng chục ngàn văn phòng của doanh nghiệp đặt tại các khu chung cư. Theo ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, Sở đã yêu cầu chính quyền các quận, huyện và các chủ đầu tư báo cáo tình hình sử dụng chung cư làm văn phòng, trong đó có việc thống kê, phân loại nhà chung cư bình thường và chung cư - văn phòng hỗn hợp để Bộ Xây dựng có hướng xử lý. Tuy nhiên, là địa phương có số lượng doanh nghiệp lớn như Hà Nội, việc thực hiện đúng thời hạn (ngày 30/3) mà Bộ Xây dựng đề ra sẽ là rất khó.