Theo tìm hiểu của ĐTCK, nếu không có khiếu nại trực tiếp của NĐT hay phản ánh của cơ quan thông tin đại chúng thì cơ quan quản lý khó có thể phát hiện sai phạm và xử phạt các CTĐC. Tính đến ngày 1/12/2009, đã có 948 CTĐC đăng ký với UBCK. Nếu tính cả các CTĐC chưa đăng ký với UBCK, số ước tính lên đến 4.000 CTĐC.

Đối với các CTĐC chưa đăng ký với UBCK thì việc kiểm soát gần như nằm ngoài khả năng. Bởi theo quy định, UBCK chỉ quản lý các CTĐC với vốn điều lệ tối thiểu là 10 tỷ đồng và có từ 100 cổ đông trở lên. Nhiều CTCP "né" đăng ký CTĐC để không phải thực hiện các nghĩa vụ đi cùng bằng cách duy trì số cổ đông ít hơn 100.

Sở dĩ thời gian gần đây UBCK xử phạt nhiều CTĐC với các lỗi diễn ra từ nhiều năm trước là do khi làm hồ sơ lên sàn hoặc hồ sơ lưu ký chứng khoán tập trung tại Trung tâm Lưu ký (VSD), các công ty phải hoàn thiện hồ sơ.

Trong quá trình thẩm định hồ sơ, các thụ lý phát hiện DN vi phạm quy định nào thì yêu cầu phải "trình báo" với UBCK và nộp phạt, sau đó mang giấy nộp phạt quay trở lại để hoàn thiện hồ sơ.

Ông Phạm Trung Minh, Trưởng phòng lưu ký chứng khoán VSD cho biết, hồ sơ lưu ký chứng khoán tập trung của CTĐC chưa niêm yết không nhiều và việc xử lý cũng khá nhanh chóng.


Tuy nhiên, có một số trường hợp kéo dài là do trước đó, CTĐC vi phạm các lỗi như chào bán không xin phép, không đăng ký CTĐC, phân phối chứng khoán không theo quy định… Họ phải mất thời gian nộp phạt và hoàn thiện hồ sơ nên bị chậm.

Lộ trình lưu ký cổ phiếu tập trung theo quy định của Luật Chứng khoán đã được UBCK đặt mục tiêu đến ngày 31/12/2009 phải hoàn thành, nhưng đến nay đã phải gia hạn. Tuy nhiên, sau khi gia hạn, vẫn còn nhiều CTĐC chậm triển khai cho dù chỉ là đăng ký lộ trình lưu ký tập trung. Một trong nhiều nguyên nhân là các sai phạm CTĐC trước đó chắc chắn sẽ bị phát hiện trong quá trình hoàn thiện hồ sơ và sau khi phát hiện sẽ là một quá trình làm rõ và xử phạt.

Làm thế nào để xử phạt kịp thời các vi phạm của CTĐC chưa đăng ký với UBCK thực sự đang là bài toán khó với cơ quan quản lý.