Nhiều cách, giá vẫn đứng yên

Với mục đích kéo giá vàng trong nước chỉ cao hơn giá thế giới 400.000đồng/lượng đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tuyên bố, NHNN đã thực hiện một loạt giải pháp.

Thị trường ghi nhận sự thay đổi đáng kể với sự kiện ngày 27-2, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ký hợp đồng gia công vàng miếng với SJC, giá vàng trong nước chỉ còn chênh với thế giới 2 triệu đồng/lượng. Sau đó, mức giá này được thị trường tiếp tục duy trì đến phiên đấu thầu thử nghiệm vàng miếng được coi là thành công của NHNN diễn ra ngày 1-3 nhưng chỉ diễn ra trong nội bộ các vụ, cục của NHNN. Tuy nhiên từ thời điểm này, mặc dù có thêm thông tin NHNN thực hiện hoạt động đấu thầu vàng miếng với các ngân hàng thương mại từ ngày 5-3 và chiều 5-3 NHNN đã đưa ra chào 52.000 lượng vàng trong phiên đấu thầu với giá 43,65 triệu/lượng nhưng thị trường dường như không bị tác động mạnh như hai sự kiện trước.

Trao đổi về nguyên nhân tại sao giá vàng trên thị trường lại ngược chiều với kỳ vọng của NHNN cũng như người dân, giám đốc một công ty vàng nhận định, cần phải phân tích lại mục đích, vai trò cũng như vị trí của các thành viên tham gia đấu thầu.

Theo giám đốc này, trong việc tổ chức đấu thầu vàng, mục đích của NHNN là ổn định thị trường, đưa giá trong nước về ngang bằng với giá thế giới nhưng mục đích của các nhà tham gia đấu thầu lại là vì lợi nhuận. Trong phiên đấu thầu đầu tiên của NHNN với các ngân hàng thương mại, giá chào bán là 43,65 triệu/lượng. Tại thời điểm 15h ngày 5-3, giá vàng cao nhất trên thị trường đạt mức 43,75 triệu đồng/lượng. Đối với các ngân hàng thương mại, khi thắng thầu điều hiển nhiên các ngân hàng là sẽ bán lại vàng với giá cao hơn so với giá mua từ NHNN do không có gì ràng buộc các ngân hàng phải bán ra với giá thấp xuống để giá trong nước ngày càng sát hơn so với thế giới. Trong khi đó, cùng thời điểm, giá thấp nhất trên thị trường đã là 42,6 triệu đồng/lượng.

Ngoài ra còn một nghi ngại khác cũng được cho là nguyên nhân khiến thị trường “quay đầu tăng điểm” là thông tin được NHNN công bố mới đây về con số 10 ngân hàng chưa hoàn tất việc tất toán trạng thái vàng do còn thiếu hụt thanh khoản. Do đó có khả năng một số đơn vị thắng thầu sẽ dùng số vàng này bù đắp thanh khoản cho ngân hàng của mình chứ không phải đưa ra thị trường.

Gần đây nhất, ngày 12-3, NHNN đã ban hành Thông tư 06/2013/TT-NHNN hướng dẫn hoạt động mua, bán vàng miếng trên thị trường trong nước với 11 bước cụ thể cũng như thành lập Tổ giám sát gia công vàng miếng của NHNN. Tuy những quy định trong hai nội dung này có hiệu lực ngay nhưng phản ứng của thị trường chưa có dấu hiệu gì tích cực.

Giải pháp trúng

Khi hiệu ứng của thị trường chưa được khẳng định chắc chắn với việc NHNN thực hiện đấu thầu vàng miếng, Chính phủ tiếp tục chính thức quyết định cho NHNN được mở tài khoản, mua vàng, bán vàng trên tài khoản ở nước ngoài hoặc mua vàng ở nước ngoài để NK vàng bổ sung dự trữ ngoại hối Nhà nước từ ngày 5-3 (Quyết định số 16/2013/QĐ-TTg).

Nhận định về vấn đề này, ông Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc NHNN cho rằng, đây là điều cần phải làm ngay trong khi thị trường vàng đang cần sự ổn định. Khi NHNN có trong tay công cụ để tiệm cận sát nhất với giá thế giới là mở tài khoản vàng ở nước ngoài, bổ sung theo đó là quyền chủ động mua bán vàng vật chất, cơ quan này hoàn toàn nắm trong tay khả năng điều tiết thị trường. Cụ thể, khi giá vàng trong nước tăng, NHNN có thể mua vàng trên tài khoản, không ảnh hưởng gì tới cân đối ngoại tệ quốc gia, nếu khả năng giá vàng trong nước hạ nhiệt, NHNN sẽ thực hiện bán vàng trên tài khoản. Ngoài mục đích ngắn hạn là ổn định thị trường vàng, việc NHNN độc quyền XNK vàng miếng còn có một vị trí lớn hơn là dự trữ ngoại hối quốc gia. Đây cũng là kinh nghiệm của những nền kinh tế mới nổi về dữ trữ ngoại hối quốc gia.

Quyền chủ động này đã được Chính phủ giao cho NHNN từ ngày 5-3, tuy nhiên đến nay cơ quan này chưa có động thái hay công bố thông tin gì liên quan. Theo chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh, NHNN có một sở giao dịch chuyên kinh doanh ngoại tệ với những chuyên gia nhiều kinh nghiệm đã đóng góp nhiều cho dự trữ quốc gia, nay sở này chỉ thực hiện thêm chức năng kinh doanh vàng. Hy vọng quãng thời gian từ 5-3 đến nay là thời gian đủ để các chuyên gia này nghiên cứu thêm về nghiệp vụ kinh doanh vàng tài khoản và sẽ sớm đưa hoạt động này vào thực hiện, góp phần nhanh chóng bình ổn thị trường.

Theo Hồ Huệ