Biện pháp ngăn chặn việc lợi dụng để buôn lậu, gian lận thương mại, đồng thời tháo gỡ những bất cập trong chính sách về tạm nhập, tái xuất đang được ngành chức năng gấp rút hoàn thiện để trình Chính phủ.

Sáng 16/8, tại Quảng Ninh, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chủ trì cuộc họp với các cơ quan quản lý, các địa phương biên giới, các doanh nghiệp thương mại về tình hình thực tế thực hiện Chỉ thị số 23/2012/CT-TTg ngày 7/9/2012 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh tạm nhập tái xuất (TNTX), chuyển khẩu, gửi kho ngoại quan.

Kịp thời chấn chỉnh hoạt động tạm nhập tái xuất

Chỉ thị số 23/CT-TTg được coi là giải pháp cần thiết “áp” vào những bất cập nổi lên trong loại hình hoạt động kinh doanh tạm nhập, tái xuất (TNTX) trong thương mại.

Trước năm 2012, lợi dụng các quy định quản lý thông thoáng, các đối tượng kinh doanh TNTX đã buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, TNTX hàng hóa bị cấm theo các công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia như Công ước Cites, Basel…

Theo phát hiện của các lực lượng chức năng, nhiều trường hợp doanh nghiệp mở tờ khai đăng ký tuyến đường và địa điểm xuất khẩu nhưng không thực xuất qua các điểm này, tự ý phá dỡ niêm phong hải quan, sang tải hoặc đưa hàng qua các đường mòn, lối tắt nơi không có lực lượng giám sát, khai báo không đúng tên hàng, chủng loại, số lượng, trọng lượng, đặc điểm hàng hoá trong một số lô hàng TNTX.

Các doanh nghiệp cũng cho biết trong hoạt động TNTX, nhiều doanh nghiệp cũng ở thế bị động trong giao dịch, có thời điểm khó xuất hàng và tồn đọng lớn ở cảng, cửa khẩu. Mặt khác, do không ràng buộc về điều kiện, tiêu chí cụ thể nên có tình trạng nhiều doanh nghiệp nhỏ lẻ, yếu về năng lực cũng tham gia TNTX với những chiêu thức cạnh tranh không lành mạnh, tranh giành khách hàng, hạ thấp giá thành dịch vụ.

Với việc ban hành Chỉ thị 23, tình hình TNTX đã được chấn chỉnh khi hạn chế bớt số lượng mặt hàng được phép kinh doanh TNTX. Chất thải nguy hại, nhựa phế liệu bị cấm, phụ phẩm, phủ tạng gia súc, gia cầm, hàng tiêu dùng đã qua sử dụng được tạm ngừng. Mặt khác, chính sách cũng quy định chặt chẽ về cửa khẩu tái xuất, bổ sung điều kiện đối với thương nhân kinh doanh TNTX, tăng cường các biện pháp quản lý, giám sát đối với hàng hoá như quy định cụ thể về vận đơn, thời gian lưu giữ hàng hoá...

Nhìn chung, việc thực hiện Chỉ thị 23 sau 1 năm đã kịp thời chấn chỉnh hoạt động kinh doanh TNTX, ngăn chặn việc lợi dụng để buôn bán hàng cấm, gian lận thương mại, ngăn chặn được tình trạng vận chuyển trái phép hàng hoá vi phạm công ước quốc tế.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp, địa phương cũng phản ánh, đề xuất về một số nội dung trong chính sách để vừa tiếp tục chấn chỉnh, quản lý chặt chẽ được kinh doanh TNTX, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn, phát huy được những lợi thế của loại hình kinh doanh này. Thực tế thời gian qua, nhiều cửa khẩu trở nên trầm lắng, lượng hàng hoá giảm mạnh tác động tới lợi ích kinh tế, thương mại, đời sống người dân trên nhiều địa bàn.

Đó là vấn đề cửa khẩu tái xuất cần được mở rộng đối với mặt hàng qua sử dụng, gỡ bỏ việc tạm ngừng kinh doanh TNTX đối với phụ phẩm gia súc, gia cầm cũng như một số mặt hàng có nhu cầu thông thương lớn mà khả năng thẩm lậu thấp, linh hoạt đối với thời hạn hàng hoá lưu giữ phù hợp với đặc thù từng mặt hàng...

 

Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: VGP/Nguyên Linh

Sớm tháo gỡ bất cập

Lắng nghe ý kiến doanh nghiệp, cơ quan quản lý trong về triển khai tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh TNTX, chuyển khẩu, gửi kho ngoại quan, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải tán thành những phân tích, đánh giá cả mặt được và chưa được của chính sách quản lý thời gian qua. Từ đó, chỉ đạo các biện pháp, định hướng để chính sách hiệu quả hơn trong quản lý lĩnh vực sôi động và cũng phức tạp này.

Coi đây là hoạt động kinh doanh thông thường và có tính phổ biến trong thương mại quốc tế, sắp tới chính sách quản lý kinh doanh TNTX một mặt sẽ tiếp tục thi hành các biện pháp ngăn chặn việc lợi dụng để buôn lậu, gian lận thương mại, đồng thời tháo gỡ những bất cập hiện nay gây ách tắc cho những mặt hàng thông thường, có thể kiểm soát chất lượng và ít bị lợi dụng thẩm lậu.

Phó Thủ tướng tán thành với việc xem xét, linh hoạt hơn trong vấn đề cửa khẩu, thời gian lưu giữ hàng hoá cho doanh nghiệp, đồng thời tiếp tục các biện pháp cấm chuyển nhượng, chia nhỏ container, tăng cường giám sát hải quan trong kinh doanh TNTX với việc tăng tỷ lệ kiểm tra, nâng giá trị ký quỹ.

Câu chuyện quy hoạch số lượng đầu mối, xử phạt nghiêm như rút giấy phép vĩnh viễn các doanh nghiệp TNTX hàng cấm, thẩm lậu hàng TNTX vào nội địa cũng được Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đặt ra cho các địa phương, bộ, ngành.

Dự kiến, chính sách mới sẽ được Bộ Công Thương hoàn thiện để báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định sớm trong thời gian tới.