Thảm họa cao su

Những vườn cao su thẳng tắp trước bão thì giờ ngổn ngang, xơ xác, tiêu điều. Đã gần 20 ngày cơn bão số 10 đi qua, hàng ngàn người dân trồng cao su của Quảng Bình, Quảng Trị vẫn chưa dám tin một sự thật rằng: họ đã trắng tay.

Anh Phạm Minh Đức, chị Nguyễn Thị Kim Huệ ở tiểu khu Thống Nhất (Bố Trạch, Quảng Bình) dẫn chúng tôi ra vườn cây 8 năm tuổi, than thở: “Nhà vay mượn chắt chiu trồng được 3 ha, bỏ công chăm sóc 8 năm trời mới cạo mủ được 2 lứa, chưa kịp mừng thì giờ đã tan tành mây khói. Tính bình quân, mỗi năm phải mất hơn 20 triệu đồng tiền chăm sóc, phân bón. Bà con chúng tôi những tưởng sẽ phần nào thoát nghèo, thế mà bây giờ...”. Có những hộ thiệt hại hàng chục tỉ đồng vì trồng diện tích lớn, khi vườn có cao su, họ mang sổ đỏ cắm ngân hàng để vay tiền sản xuất, giờ cao su không còn, chỉ còn những khoản nợ lớn. Một mình cầm rựa đứng giữa vườn cao su có diện tích 8 sào của gia đình, chị Trần Thị Hoa (45 tuổi, thôn Nam Cường, xã Vĩnh Nam, H.Vĩnh Linh, Quảng Trị) không biết nên chặt cành, cây nào trước vì “nhìn đâu cũng gãy”. Mới đây thôi, chỉ cần sáng “mở mắt” là chị có vài trăm ngàn đồng tiền bán mủ thì giờ là con số không. Gia đình anh Trần Văn Lương ở thôn Hiền Dũng (xã Vĩnh Hòa) cũng có một vườn cao su hơn 3 ha ngay sát nách nhà, đã cạo mủ được 6 năm, mỗi ngày thu tiền triệu nhưng sau 2 tiếng bão quét qua thì mọi thứ tan hoang.

Công ty TNHH MTV Việt Trung có hơn 3.000 ha và bị gãy đổ đến 80% khiến hàng ngàn công nhân đứng trước nguy cơ mất việc. Không chỉ hàng ngàn héc ta cao su ở thị trấn Nông trường Việt Trung và các xã phía tây huyện Bố Trạch như Tây Trạch, Phú Định, Nam Trạch của tỉnh Quảng Bình... mà xẻ dọc huyện này đi từ đông sang tây từ Vĩnh Kim, Vĩnh Hiền, Vĩnh Hòa đến thị trấn Bến Quan, Vĩnh Hà của tỉnh Quảng Trị... đâu cũng thấy những vườn cao su gãy đổ.

				Đa số diện tích cao su trồng từ năm 1998, tính giá “bèo” mỗi héc ta bây giờ có trị giá không dưới 300 triệu đồng. Nhân lên sẽ có con số thiệt hại kinh hoàng - 1.200 tỉ, lớn hơn tổng thu ngân sách tỉnh Quảng Trị năm 2012
Lê Văn Hiền Chủ tịch UBND H.Vĩnh Linh (Quảng Trị)

Không phù hợp?

Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Bình về tình hình thiệt hại do bão số 10 gây ra, có 13.797 ha cao su bị gãy đổ, giá trị thiệt hại gần 3.500 tỉ đồng (chiếm gần 1 nửa tổng giá trị thiệt hại toàn tỉnh). Trong đó, huyện Bố Trạch đứng đầu với 8.100 ha, Lệ Thủy 4.000 ha, Tuyên Hóa 1.028 ha, Quảng Trạch 500 ha, Quảng Ninh 153 ha, Minh Hóa 16 ha. Cách đây chưa lâu, một ngày sau khi cơn bão số 10 đổ bộ, gặp Chủ tịch UBND H.Vĩnh Linh (Quảng Trị) Lê Văn Hiền, ông thẫn thờ giữa vườn cao su gãy nát của người dân xã Vĩnh Trung mà chua xót: “Còn gì nữa đâu!”. Chỉ sau một buổi chiều, hơn 4.000 ha trong tổng số 6.000 ha cao su của toàn huyện bị ảnh hưởng nặng nề, có nhiều diện tích thiệt hại đến 70 - 80%. “Đa số diện tích cao su trồng từ năm 1998, tính giá “bèo” mỗi héc ta bây giờ có trị giá không dưới 300 triệu đồng. Nhân lên sẽ có con số thiệt hại kinh hoàng - 1.200 tỉ, lớn hơn tổng thu ngân sách tỉnh Quảng Trị năm 2012”, ông Hiền xót xa.

Cao su thiệt hại quá nặng nề làm không ít người đặt lại câu hỏi cũ: “Cây cao su vốn rất giòn, dễ gãy, không chịu nổi sức gió cấp 8, có phù hợp với điều kiện khí hậu khắc nghiệt miền Trung, đặc biệt là Quảng Trị?”. Giới nghiên cứu từng nhận định rằng từ phía bắc vĩ tuyến 17, không nên trồng cây cao su, lại càng không nên trồng ở các vùng phía đông, gần biển. Trao đổi với báo chí về vấn đề phát triển cây cao su trên địa bàn, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Trần Văn Tuân cho biết: không phải vùng đất nào cũng có thể trồng được cây cao su, đó phải là vùng kín gió, có vành đai xanh cản gió mới bảo đảm được an toàn trong mưa bão.

Theo T.Q.Nam - Sơn Hóa - Nguyễn Phúc