Bộ trưởng Phạm Vũ Luận mở “trận đánh lớn”, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng và cuộc "hạ cánh mềm" của bất động sản. Thống đốc Nguyễn Văn Bình lạnh lùng và quyết đoán với sòng vàng. Bộ trưởng Đinh La Thăng với những cú "trảm" tiến độ... Năm bản lề trong nhiệm kỳ bộ trưởng đã qua và giờ không còn là “lần đầu đi thi”, không còn là lúc để thủ thế nữa. 

Những ngày cuối năm 2013 - thêm một năm nền kinh tế đối mặt với vô số những khó khăn, hãy cùng Lao Động nhìn lại những phát ngôn và hành động của các bộ trưởng dưới lăng kính thực tiễn và một chân lý: Có thể phù hợp hoặc chưa, nhưng một bộ trưởng không thể điều hành bằng cách khoanh tay trước ngực.

Tìm gặp “người khổng lồ” có nghi án trốn thuế

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhắc lại, đã có thời kỳ, chúng ta - trong một nhận thức rất nguy hiểm - nhìn nhận ODA là "thứ cho không”. Và những đồng tiền "chùa" đó, được quản lý lộn xộn đến mức bất cứ bộ nào, địa phương nào xin được (dự án) là xin, vay được là vay. Thẩm định cho có. Phê duyệt cho phải phép. Còn việc trả nợ ư? Những 40-50 năm sau, dài bằng 8-10... nhiệm kỳ, cứ hẵng hậu xét. Con cháu chúng ta phải trả thì cũng có nghĩa chẳng phải là con cháu ai cả.

Đã rất xa cái thời bộ trưởng phải "vác rá" đi xin gạo để lo cho cái dạ dày của dân. Nếu có một thước đo cho hiệu quả của một bộ trưởng Bộ KHĐT bây giờ thì phải là số vốn ông lo được. Và ông chia nó như thế nào. Nhớ hồi tháng 7, trong lịch trình dày đặc tiếp xúc và kêu gọi đầu tư với hàng chục doanh nghiệp ở đủ các lĩnh vực năng lượng, công nghệ cao, logistic..., tiếp xúc với những “người khổng lồ” tầm cỡ thế giới như Google, Intel, Bộ trưởng Vinh đã gặp cả Coca-Cola. Coca-Cola là ai? Là DN mà chính ông Vinh từng tuyên bố thẳng thắn: “Chúng ta không chấp nhận việc Coca-Cola đầu tư thu lợi ở Việt Nam mà không mất một đồng tiền thuế nào, chúng ta không bằng lòng và chấp nhận chuyện này”.

Và trong cuộc gặp gỡ ngay trên đất Mỹ với nhiệm vụ xúc tiến đầu tư đó, ông đã đề nghị Coca-Cola nên thường xuyên cung cấp thông tin và minh bạch các hoạt động kinh doanh của mình tại Việt Nam.

Nhớ trong phiên thảo luận ở Quốc hội hôm 24.10, cũng với sự thẳng thắn đó, ông đưa ra hàng loạt những nhận định, những con số về tình trạng người bệnh “nền kinh tế Việt Nam”.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh (phải) trao giấy phép đầu tư xây dựng Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 cho ông Triệu Kiến Quốc - Chủ tịch HĐQT Công ty lưới điện Phương Nam. Ảnh: TTXVN

Và trong tất tật những sự thật nghe phát ngại đó, có một chi tiết liên quan đến điều hành cụ thể của ông, về “một cái mảng dự án đầu tư từ những năm trước để lại”. Cái khoản ấy nó nặng nề, khổng lồ, dang dở, trì trệ đến mức “suốt nhiệm kỳ của tôi gánh vác cũng không hết”. Bộ trưởng Vinh một lần nữa thẳng thắn rằng việc của ông - một bộ trưởng "chia kẹo" - là “không bố trí thêm, mà chỉ cắt đi”.

Mái tóc của Bộ trưởng Vinh đã bạc đi rất nhanh sau chỉ 2 năm trở thành người "chia kẹo bằng kéo". Và dường như, sẽ còn phải bạc nữa. Bởi điều mà người dân muốn nhắc ông là cái “thời kỳ” đầu tư dàn trải, đầu tư vô tội vạ mà ông nói tới đó, thực ra nó đã chấm dứt đâu. Tâm lý tiêu tiền "chùa" giờ đây còn phổ biến lắm. Thì đó, những bảo tàng, những tượng đài, những nhà WC... vẫn được vẽ ra, trong khi người dân thiếu đến cả một cái giường bệnh đúng nghĩa của từ giường.

TS Lê Đăng Doanh - nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế TƯ:Một vị bộ trưởng dũng cảm. Nói như thế, bởi tôi thấy Bộ trưởng Bùi Quang Vinh là một vị bộ trưởng nắm vững tình hình, cũng là vị bộ trưởng nắm vững số liệu cân đối lớn của quốc gia và những vấn đề liên quan. Ông là vị bộ trưởng dũng cảm, không ngần ngại nói ra những khó khăn hiện tại, là vị bộ trưởng có nhiều nỗ lực đáng trân trọng trong việc tháo gỡ khó khăn đối với việc phát triển quá đáng về đầu tư công. Những phát biểu của Bộ trưởng Vinh tại Quốc hội là những phát biểu hiếm hoi về việc không né tránh khó khăn, không hoa mỹ, nói đúng địa chỉ, đúng tên của vấn đề... Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: Tôi trông chờ đóng góp của bộ trưởng. Bộ trưởng Bùi Quang Vinh là một trong số vị bộ trưởng tốt hiếm hoi mà chúng ta đang có hiện nay. Có những vị bộ trưởng chưa chứng tỏ được tư duy, năng lực xứng tầm. Nhưng ông Vinh thì chứng tỏ được tư duy năng lực xứng tầm bộ trưởng một bộ quan trọng hàng đầu VN... Tôi trông chờ sự đóng góp của Bộ trưởng Bùi Quang Vinh vào việc thúc đẩy cải cách thể chế ở VN – một trong ba đột phá chiến lược rất quan trọng trong đổi mới mô hình tăng trưởng và tái cơ cấu nền kinh tế đất nước. Theo C.Thắng